Φρουρός Λεμφαδένας
Στόχος της χειρουργικής θεραπείας του καρκίνου του ενδομητρίου (μήτρας), του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και του καρκίνου των ωοθηκών είναι η σταδιοποίηση της νόσου, δηλαδή ο καθορισμός της έκτασης της. Η ολική ή πιο εκτεταμένη αφαίρεση της μήτρας (υστερεκτομή), των σαλπίγγων και των ωοθηκών αποτελούν τη βάση της χειρουργικής αντιμετώπισης σε αυτούς τους καρκίνους. Αν και η νόσος συνηθέστερα περιορίζεται στη μήτρα, τον τράχηλο της μήτρας ή την ωοθήκη, ο κίνδυνος λεμφαδενικών μεταστάσεων σε ορισμένες ασθενείς είναι υπαρκτός. Δυστυχώς, όμως, οι απεικονιστικές εξετάσεις προεγχειρητικά (π.χ. μαγνητική τομογραφία) δεν πετυχαίνουν πάντα να τις αναδείξουν. Ως αποτέλεσμα αυτού, η αφαίρεση των λεμφαδένων στη διάρκεια του χειρουργείου για διερεύνηση πιθανών μεταστάσεων είναι πολλές φορές επιβεβλημένη.
Στο παρελθόν, αλλά ακόμα και σήμερα, ιδίως στον καρκίνο της ωοθήκης, η συστηματική αφαίρεση των πυελικών και παραορτικών λεμφαδένων για τον αποκλεισμό της ύπαρξης μεταστάσεων από αυτούς τους καρκίνους παραμένει αναπόσπαστο κομμάτι της χειρουργικής σταδιοποίησης. Πλέον, όμως, η διερεύνηση του φρουρού λεμφαδένα έχει αντικαταστήσει την πλήρη αφαίρεση αυτών των λεμφαδένων.
Τι είναι ο φρουρός λεμφαδένας;
Ο φρουρός λεμφαδένας είναι ο πρώτος λεμφαδένας στον οποίο κατευθύνεται η λέμφος από ένα όργανο, όπως η μήτρα, ο τράχηλος της μήτρας και η ωοθήκη, και επομένως είναι ο πρώτος λεμφαδένας που μπορεί να δεχθεί καρκινικά κύτταρα εάν ο καρκίνος εξαπλωθεί μέσω του λεμφικού συστήματος.
Στον καρκίνο του ενδομητρίου, αλλά, πολύ πρόσφατα, και στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, η εξέταση του φρουρού λεμφαδένα είναι μια σύγχρονη, πλήρως αποδεκτή, διαγνωστική μέθοδος που χρησιμοποιείται για να αξιολογηθεί εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί στους λεμφαδένες. Στον καρκίνο της ωοθήκης, δεν έχει ακόμα επικρατήσει ως μέθοδος διερεύνησης των λεμφαδενικών μεταστάσεων και παραμένει η πλήρης αφαίρεση των λεμφαδένων η ενδεδειγμένη θεραπεία.
Πώς εντοπίζεται ο φρουρός λεμφαδένας;
Η διαδικασία περιλαμβάνει την έγχυση ειδικών ουσιών (π.χ. η χρωστική ICG ) σε συγκεκριμένες θέσεις του τραχήλου της μήτρας πριν ξεκινήσει η χειρουργική επέμβαση και ενώ η ασθενής είναι σε αναισθησία. Δεδομένου, όμως, πως η χρωστική ICG δεν φαίνεται στο ανθρώπινο μάτι, απαραίτητη προϋπόθεση για τη χρήση της είναι η ύπαρξη ειδικής κάμερας που να την αναγνωρίζει στην περιοχή της μήτρας, συνήθως κοντά στον όγκο. Οι ουσίες αυτές μεταφέρονται μέσω του λεμφικού συστήματος, και έτσι ο φρουρός λεμφαδένας γίνεται ορατός και μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά για βιοψία.
Τι σημασία έχει;
Αποφυγή εκτεταμένης λεμφαδενεκτομής: Εάν ο φρουρός λεμφαδένας είναι αρνητικός (χωρίς καρκινικά κύτταρα), δεν είναι απαραίτητο να αφαιρεθούν άλλοι λεμφαδένες, μειώνοντας τον κίνδυνο επιπλοκών, όπως το λεμφοίδημα.
Ειδική επεξεργασία του φρουρού λεμφαδένα. Ο φρουρός λεμφαδένας επεξεργάζεται με ειδικό τρόπο, με αποτέλεσμα να αναγνωρίζονται ακόμα και πολύ μικρές σε μέγεθος μεταστάσεις που δεν τις βρίσκουμε με την κλασσική διερεύνηση που κάνουμε στους πολλούς λεμφαδένες που αφαιρούμε στην πλήρη λεμφαδενεκτομή. Έτσι, διαγιγνώσκονται περισσότερες μεταστάσεις στους λεμφαδένες, παρά το γεγονός ότι αφαιρείται μικρότερος αριθμός τους.
Προσαρμοσμένη θεραπεία: Εάν ο φρουρός λεμφαδένας είναι θετικός (περιέχει καρκινικά κύτταρα), μπορεί να προσαρμοστεί η θεραπεία, π.χ. με χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία., και μάλιστα σε ένα χώρο που δεν έχει επιβαρυνθεί από μια εκτεταμένη λεμφαδενεκτομή η οποία αυξάνει τις επιπλοκές όταν συνδυάζεται με αυτές τις συμπληρωματικές θεραπείες.
Η μέθοδος αυτή θεωρείται ασφαλής και αποτελεσματική αρκεί να εκτελεστεί σωστά από τον κατάλληλο ιατρό και να βρεθεί ο σωστός φρουρός λεμφαδένας.
